Waar zijn we mee bezig?

Natuur en landschap veranderen voortdurend. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar sommige veranderingen gaan zo snel dat ze een bedreiging vormen voor onze toekomst. Denk aan klimaatverandering en de afname van biodiversiteit. Dat zijn bedreigingen op wereldschaal. De eerste waarschuwingen stonden al in 1972 in het rapport ‘De Grenzen aan de Groei’ van de Club van Rome. Het ging om de uitputting van de aarde. Bevolkingsgroei, economische ontwikkelingen en technische veranderingen zijn de belangrijkste oorzaken.

Binnen Europa is de Europese Natuurherstelwet een moeizame zoektocht naar een harmoniemodel, waarin natuur, landbouw en andere menselijke activiteit naast elkaar kunnen bestaan. Nederland doet mee en worstelt met het Nationaal Programma Landelijk Gebied.

Ook in Winterswijk hebben we met veranderingen te maken. Die verlopen heel geleidelijk, maar toch vragen ze onze aandacht. Hoe gaan wij om met het stukje aarde dat ons is toegemeten? Wat is duurzaam? Groeien we naar meer of groeien we naar beter? Kiezen we voor vandaag of voor morgen? De politiek moet keuzes maken, maar is de politiek daar wel toe in staat? Welke belangen spelen er? Waar zijn we eigenlijk mee bezig?

Ons buitengebied

Het Winterswijkse buitengebied is ons dierbaar en we willen er zorgvuldig mee omgaan. We willen de kernkwaliteiten van het buitengebied beschermen. Na een brede discussie heeft de gemeente in 2019 de Omgevingsvisie Buitengebied Winterswijk vastgesteld. De visie wordt voortdurend verder ingevuld. 

Centraal staat het doel de leefbaarheid van het buitengebied te versterken. De leefbaarheid heeft kanten die niet goed samengaan. Er zijn tegengestelde belangen. Die vragen om politieke keuzes, maar die worden niet altijd helder gemaakt.

Over het onderhouden van het landschap doet de Omgevingsvisie een opmerkelijke uitspraak: “Veranderingen ontwikkelen zich altijd in balans met de kwaliteiten in ons gebied en dragen bij aan de versterking ervan.” Is dat waar??? Dit is precies waar het ons om gaat! We ontkomen niet aan de vraag of het buitengebied de veranderingen kan dragen zonder op de duur zijn karakter te verliezen. 

Risico’s

Bij de doorontwikkeling en nieuwvestiging van functies in het buitengebied waarschuwt de Omgevingsvisie voor risico’s: 

• De activiteiten kunnen overlast of druk veroorzaken op bijzondere kwaliteiten in een gebied. 
• Er kunnen activiteiten in het landelijke gebied worden gerealiseerd, die beter passen op een locatie in de kern Winterswijk. Dat kan ten koste gaan van de ruimtelijke kwaliteit en het functioneren van zowel het landelijk gebied als de buurtschappen. 
• Nieuwe activiteiten die verkeer aantrekken kunnen de verkeersveiligheid verminderen.

Inderdaad! De doorontwikkeling en de commerciële druk van het toerisme kunnen er toe leiden dat kernkwaliteiten van het buitengebied verloren gaan. Dat is een ongemakkelijke waarheid. Nog ongemakkelijker is dat in de politiek sommige beleidsvoornemens het afleggen tegen een vermeend groter belang. De plannen met het steengroevegebied en ‘t Hilgelo vormen daarvan een voorbeeld.